انکودرها از لحاظ ایده و تکنولوژی ساخت به سه دسته زیر تقسیم می شوند :

و هر یک بسته به نوع استفاده دارای مزایا و معایبی هستند. چون هدف ما انکودرهای نوری است در زیر برخی از مزایای این نوع  شرح داده می شود :

دقت انکودرهای نوری در مقایسه با دو نوع دیگر بسیار بالاست و به کمک مدارات الکترونیکی قابل افزایش است تا جایی که در برخی انواع خطی به ( 1nm  یک نانومتر ودر برخی انواع زاویه ای به 0.00001  درجه می رسد. (

کاربردهای انکودر نوری :

موارد استفاده  این انکودرها بسیار متنوع و متعدد است و به ویژه در کاربردهایی که دقت و حساسیت از اهمیت زیاد و حیاتی برخوردار هستند مانند دستگاه های پزشکی یا صنایع نظامی و ... مورد استفاده واقع   می شوند.

برخی از عمده ترین کابردهای انکودرهای نوری در زیر آمده است :

اجزای اصلی یک انکودر نوری :

اغلب انکودرهای خطی و زاویه ای که امروزه مورد استفاده قرار می گیرد بر اساس اسکن فتو الکتریکی خطوط بسیار نازک عمل می کنند.

اجزای اصلی این انکودرها به شرح زیر می باشد :

وقتی صفحه مدرج حرکت میکند خطوط مدرج بطور متناوب در مقابل منبع نور و فتوسل قرار میگیرند و  دو موج سینوسی با اختلاف فاز 90 درجه تولید می نمایند.

 دسته بندی :

انکودرها از لحاظ ساختار فیزیکی و نوع حرکتی که اندازه گیری می کنند به سه دسته عمده زیر تقسیم  می شوند :

دو نوع rotary  وangle برای اندازه گیری حرکت زاویه ای ساخته می شوند و تنها تفاوت آنها در این است که نوع angle برای یک دور چرخش ساخته می شود ولی نوعrotary می تواند به طور مداوم در حال چرخش باشد.

نوع  linearهم برای اندازه گیری حرکت خطی مورد استفاده قرار می گیرد.

انکودرهای نوری چرخان

این انکودرها به لحاظ تکنیک ساخت  به سه دسته زیر تقسیم می شوند :

منبع: http://control-abzardaghigh.persianblog.ir

اهم‌سنج یا اهم‌متر دستگاهی است که برای اندازه‌گیری مقاومت الکتریکی بکار می‌رود. در دو نوع آنالوگ (عقربه‌ای) و دیجیتال موجود می‌باشد.

روش کار با اهم متر عقربه‌ای به این صورت است که دو سر سیم را به مدار مورد نظرتان اتصال دهید. عقربه شروع به حرکت می‌نماید به خط مدرج اهم متر نگاه کنید.

·         - اگر سلکتور روی عدد X۱ بود هر عددی را که عقربه نشان می‌دهد بخوانید.

·         - اگر سلکتور روی X۱۰۰ باشد هر عددی که عقربه نشان داد را در ۱۰۰ ضرب نمائید.

·         - اگر سلکتور روی X۱k قرار داشت (۱ کیلو اهم مساوی ۱۰۰۰ اهم است) عدد عقربه را در ۱۰۰۰ ضرب نمائید.

این اعداد همان مقاومت مدار مورد نظر است. در مورد اهم‌سنج دیجیتالی نیز به همین صورت است با این تفاوت که عدد بر روی صفحه نمایشگر نمایش داده می‌شود.

·         نکته: برای اندازه گیری مقدار مقاومت مدار بایستی حدود آن را در نظر گرفته تا متناسب با آن سلکتور را تنظیم نمود، اگر عقربه به سمت راست یا چپ چسبید (در نوع دیجیتال هیچ عددی نمایش داده نمی‌شود) نشان آن است که سلکتور روی عدد درست تنظیم نشده‌است.

 منبع: http://multico.ir

کلمپ‎میتر یا آمپر‏متر چنگکی clamp meter ابزار سودمندی است که به مهندسان امکان اندازه گیری جریان الکتریکی ( آمپر ) را به سهولت میدهد . کافیست قسمت چنگکی تجیهز را در اطراف سیم حامل جریان قرار داده و بدون نیاز به اتصال پراب و قرار دادن به صورت سری آمپر متر مقدار جریان را اندازه گیری کنید .در حقیقت تئوری اندازه گیری این تجهیز بر مبنای خواص قانون فیزیکی است که ثابت میکند اطراف سیم حامل جریان میدان مغناطیسی وجود دارد که متناسب است با مقدار جریان یا آمپر سیم . در عمل در بسیاری از این تجهیزات از اثر هال در اندازه گیری میدان مغناطیسی اطراف سیمی که چنکگ یا کلمپ را احاطه کرده استفاده کرده و ولتاژی متناسب با میدان به وسیلۀ از آشکار ساز نیمه رسانای اثر هال حس میشود و به کمک میکروپروسسور داخل دستگاه به جریان معادل تبدیل میگردد.امروزه استفاده از آمپر متر کلمپی در نصب تجیهزات ابزار دقیق ، اتوماسیون صنعتی و همچنین آزمایشگاههای الکترونیک یا کارگاههای برق و ... رایج است .

منبع: http://abzaran.com

آوامتر نام دیگر دستگاه های اندازه گیری چندین پارامترالکتریکی یا همان مولتی متر ها هستند . مولتی متری را که عکس آن را در زیر مشاهده می کنید و بیشتر در آزمایشگاه ها به کار می رود معمولا برای سه كار است :

1. ولت متر برای اندازه گیری اختلاف پتانسیل

2. آمپرمتر برای اندازه گیری شدت جریان مدار

3. اهم متر برای اندازه گیری مقاومت مدار

در تمام مدارهای برقی سه عامل اخلاف پتانسیل ، شدت جریان و مقاومت وجود دارد لذا در مقالات بعدی تمام این موارد را مورد بررسی قرار می گیرد .

مولتی متر ها در دو نوع با شكل ظاهری مختلف ساخته شده اند

1. آنالوگ (عقربه ای)

2. دیجیتالی. - شکل های پایین

در اینجا كار با یك نوع مولتی متر آنالوگ بطور كاملا ساده ارائه می شود :

هر مولتی متر ار قسمت بالا دستگاه صفحه مدرجی دارد كه مقادیری در آن نوشته شده است . در قسمت پایین یك سلكتور یا كلید تنظیم قرار دارد كه می توان بنا بر نیاز خود در وضعیت دلخواه به حركت درآید . بنابراین بوسیله این كلید محدوده ولت متر ، اهم متر و یا آمپرمتر تنظیم می شود .

طبق قرارداد بین المللی سیم قرمز مثبت (+) و سیم سیاه منفی (-) است . در صفحه مدرج دستگاه دو خط بالا با علامتهای DC (جریان مستقیم مثل باطریها) و AC (جریان متناوب –برق شهر) مشخص شده كه مقادیر ولتاژ از آن خوانده می شود . یكی دیگر از آن خطها كه با اهم مشخص و از سمت راست از 0 (صفر) شروع و در سمت چپ علامت بی نهایت  ادامه دارد برای اندازه گیری مقادیر اهم (اهم متر) می باشد .

در حالت عادی كه دو سیم دستگاه (قرمز و سیاه) از یكدیگر جدا هستند عقربه در انتهای خط یعنی مقاومت بی نهایت قرار دارد .

در داخل دستگاه یك باطری 1.5 است كه در موقع اندازه گیری مقاومت ، جریان این باطری وارد مدار خواهد شد بنابراین اگر باطری این دستگاه ، در آورده شود ، نمی توان از اهم متر استفاده نمود .

همیشه توجه داشته باشید برای اندازه گیری ولتاژ ، سلكتور دستگاه در وضعیت اهم نباشد چون باعث سوختن دستگاه خواهد شد

منبع: http://multico.ir

بارومتر تجهیزی است که برای اندازه‏گیری فشار اتمسفر مورد استفاده قرار میگیرد.در نمونه های معمول این ابزار از آب ، هوا ، و جیوه برای اندازه‏گیری فشار جو استفاده میکنند .از بارومتر بیشتر برای اندازه‎گیری فشار هوای محیط که به صورت غیر مستقیم معرف ارتفاع از سطح دریا و تغییرات جوی برای پیش بینی وضعیت هوا و همچنین محیطهای آزمایشگاهی که بایستی شرایط کلی نظیر دما ، و فشار محیط در کنترل باشد استفاده میگردد.به این نکته بایست توجه داشت که در فشار سنجهای رایج بازار ما بیشتر با فشار نسبی یا فشار گیج سروکار خواهیم داشت و فشار مطلق در حقیقت جمع فشاری است که نشاندهنده فشار گیج نمایش میدهد به علاوه فشار جو که حاصل آن را فشار مطلق مینامیم .البته در بعضی از نشاندهندهای فشار که به فشار سنج مطلق یا absulute معروف هستند این فشار واقعی را به ما نمایش میدهند . 
با توجه به اینکه فشار جو در سطح دریا معادل یک اتمسفر میباشد و بخواهیم از آب برای نمایش این فشار استفاده کنیم نیاز به ستونی از آب به ارتفاع 10 متر که معال یک بار است استفاده کنیم و در صورتی که از جیوه برای این کار استفاده گردد این طول به حدود 76 سانتیمتر جیوه خواهد رسید . در عمل بسیاری از بارومتر های عقربه ای موجود در بازار شامل بیلوز یا دیافراگم آکاردئونی شکلی است که درون آن خلاء نسبی ایجاد گردیده و تغییرات فشار باعث مبسط و منقبض شدن بیلوز میگردد و این تغییرات به وسیله عقربه‏ای بر حسب اتمسفر قابل رویت خواهد بود .

کمیت فشار :

فشار کمیتی است ‫اسکالر و برابر است با نیروی عمود بر سطح در واحد سطح. ‫فشار در جامدات رابطه نزدیکی با تانسور تنش دارد و مقدار آن برابر با میانگین عناصر قطری ماتریس تنش است. واحد فشار در سیستم  SI  پاسکال است.

 منبع: http://multico.ir

باد سنج (Anemometer) ابزاریست جهت اندازه گیری سرعت باد . اسم لاتین این دستگاه از anemos به معنای باد و meter به معنای اندازه گیر تشکیل شده است .بادسنجها را میتوان به دو دسته تقسیم نمود : دسته ای که سرعت باد را اندازه گیری میکند و دسته ای که فشار باد را میسنجد .این درحالی است که بین بین سرعت وفشار رابطه مستقیمی وجود دارد و بادسنج برای به دست آوردن اطلاعات هر دو طراحی گشته است .ساده‏ترین مدل باد سنج مدل پیاله ای است که از قدیم (سال 1846 میلادی) اختراع گردیده است و از چهار نیم کره که به صورتی عمودی بر دو محور متقاطع عمود که به میله ای متکی است ساخته شده است .از نمونه های متکامل تر این ابزار نمونه آسیابی یا windmill و باد سنج از نوع سیم داغ میباشد .سونیک و ... میباشد .

منبع: http://abzaran.com

ترانسدیوسر یا مبدل در ابزار دقیق و اتوماسیون معمولا جهت تبدیل یک کمیت فیزیکی به کمیتی دیگر مورد استفاده قرار میگیرد .سیگنال کاندیشنر یا فرم دهنده سیگنال و يا مبدل به شما امکان تبدیل یک سیگنال الکترونیکی یا خروجی سنسور به کمیت و کیفیت مناسب میدهد . با افزایش استفاده از تجهیزات الکترونیکی در ابزار دقیق در بسیاری از موارد شما بسته به ورودی و خروجی تجهیزات نیاز به تبدیل این پارامترهای فیزیکی به یکدیگر خواهید داشت . برای مثال مقاومت متغير یک پتانسیومتر را میخواهید به ولتاژ یا جریان استانداردی نظیر 4 تا 20 میلی آمپر یا 0 تا 10 ولت تبدیل کنید .

مبدل را میتوان به انواع گوناگونی دسته بندی کرد . برای مثال از نظر نحوه نصب : نمونه های هد مانتد یا ریل مانتد ، همچنین اسلیم یا باریک و... ، از نظر قابلیت تنظیم برای مثال به کمک دیپ سوئیچ یا کامپیوتر و کابل رابط و یا هردو و یا هیچ کدام ، از نظر قابلیت ایزولاسیون بین ورودی و خروجی که ميتواند به جاي barrier یا ایزولاتور نیز مورد استفاده قرار گيرد ، از نظر نحوه سیم بندی ( دو سیمه یا چهار سیمه )دسته بندی نمود . در مقابل به دسته بندي بر مبناي نوع سيگنال ورودي و خروجي و شكل تنظيم اكتفا گرديده است با انتخاب هر كدام از اين دسته بندي ها ميتوان به نمونه هاي موجود از هر كدام دست يافت .

 منبع: http://www.abzaran.com

وسائل اندازه گيري و تست الکتريکي در نصب ، عيب يابي و نگهداري تمام سيستمهاي الکتريکي ، خصوصاً در صنعت کاربرد دارد. در بيشتر موارد عيوبي نظير : اتصال کوتاه ، باز بودن مدار ، تغيير مقادير الکتريکي .... به سادگي با اين تجهيزات قابل تشخيص و رفع عيب ميباشند
پارامترهاي ولتاژ ، جريان ، مقاومت ، فرکانس ، و.... جزء مهمترين مقادير اندازه گيري در صنعت محسوب ميگردد . اين مقادير وقتي اهميت دو چندان پيدا ميکنند که در وسائل اندازه گيري صنعتي خود معرف پارامترهاي ديگري نظير فشار ، دما ، و.... خواهند بود . از اين رو انتخاب تجهيز اندازه گير مناسب تست و کاليبره جهت پارامترهاي اوليه اي نظير ولتاژ و جريان و مقاومت و يا مقاديري نظير وات که از اين پارامترها به دست مي‏آيد و همچنين دقت تجهيزي که اين موارد را اندازه گيري ميکند اهميت بسيار دارد .
در زير به تعدادي از لوازم اندازه گيري معمول در اين دسته بندي اشاره گرديده است :
مولتي متر

منبع: http://abzaran.com

ترانسدیوسر یا مبدل در ابزار دقیق و اتوماسیون معمولا جهت تبدیل یک کمیت فیزیکی به کمیتی دیگر مورد استفاده قرار میگیرد .سیگنال کاندیشنر یا فرم دهنده سیگنال و يا مبدل به شما امکان تبدیل یک سیگنال الکترونیکی یا خروجی سنسور به کمیت و کیفیت مناسب میدهد . با افزایش استفاده از تجهیزات الکترونیکی در ابزار دقیق در بسیاری از موارد شما بسته به ورودی و خروجی تجهیزات نیاز به تبدیل این پارامترهای فیزیکی به یکدیگر خواهید داشت . برای مثال مقاومت متغير یک پتانسیومتر را میخواهید به ولتاژ یا جریان استانداردی نظیر 4 تا 20 میلی آمپر یا 0 تا 10 ولت تبدیل کنید .

مبدل را میتوان به انواع گوناگونی دسته بندی کرد . برای مثال از نظر نحوه نصب : نمونه های هد مانتد یا ریل مانتد ، همچنین اسلیم یا باریک و... ، از نظر قابلیت تنظیم برای مثال به کمک دیپ سوئیچ یا کامپیوتر و کابل رابط و یا هردو و یا هیچ کدام ، از نظر قابلیت ایزولاسیون بین ورودی و خروجی که ميتواند به جاي barrier یا ایزولاتور نیز مورد استفاده قرار گيرد ، از نظر نحوه سیم بندی ( دو سیمه یا چهار سیمه )دسته بندی نمود . در مقابل به دسته بندي بر مبناي نوع سيگنال ورودي و خروجي و شكل تنظيم اكتفا گرديده است با انتخاب هر كدام از اين دسته بندي ها ميتوان به نمونه هاي موجود از هر كدام دست يافت .

 منبع: http://www.abzaran.com

ترانسمیتر های اختلاف فشار یکی از کلیدی ترین تجهیزات ابزار دقیق محسوب میشوند . این تجهیزات در اندازه گیری پارامترهای دیگری نظیر ارتفاع مخازن و فلو نیز کاربرد فراوان دارد و با توجه به دقت و تکرار پذیری که در اندازه گیری فلو و سطح مایعات دارند در صنعت بسیار استفاده میگردند .امروزه با توجه به پیشرفت علم الکترونیک و استفاده از میکروپروسسور در این تجهیزات امکان کالیبره و مانیتور از راه دور آنها را نیز ممکن کرده است . در انتخاب این تجهیزات بایستی به موارد زیر توجه کرد .

1. دقت ترانسمیتر
2. رنج و گستره اندازه گیری فشار
3. فشار تحمل تجهیز
4. جنس کپسول که معمولا استیل میباشد
5. هوشمند یا اسمارت بودن تجهیز که معمولا پروتکل هارت است
6. امکان کالیبره کردن آن

منبع: http://www.abzaran.com